به نظر می رسد سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری بسیار متفاوت با همه انتخابات‌های گذشته است. طراحان و مدیران مهندسی انتخابات با استفاده حداکثری از تجارب گذشته به گونه‌ای اقدام و تنظیم برنامه نموده‌اند که با اطمینان بالای 95 درصد کاندیدای مورد نظرشان با رأی مردم برگزیده شود. بر این اساس کاندیدای مورد نظر طی دو سال گذشته مستمرا در راس اخبار و همیشه در خبر بیست و سی مورد توجه خاص بوده است: یا از اقدامات دستگاه قضایی در برخورد با مفسدین صحبت می‌کرده، یا بازدید از یک کارخانه تعطیل شده و مهرورزی با کارگران آنجا را نشان می داد یا جلسات ثابت قوه قضاییه به ریاست ایشان و اصولاً این برنامه و وظیفه ستاد تبلیغات ایشان را عهده دار بود.
بعد از تایید صلاحیت کاندیداها با دوراندیشی و تدبیر بسیار سنجیده و توجه به همه جوانب 7 نفر از کاندیداها تایید شدند. در ناباوری جامعه و فعالان حوزه‌های اجتماعی سیاسی، هر کس احتمال داده می‌شد در مقابل کاندیدای مورد نظر امکان رای داشته باشد، حتی افرادی چون دکتر لاریجانی و دکتر پزشکیان که هیچ مستند و زمینه‌ای برای رد صلاحیت نداشتند، رد شدند یا به قول خودشان احراز نشدند. آقای دکتر ظریف هم که به روش ویژه و مبهمی قبل از ثبت نام تکلیفش را روشن کردند. اما کسانی را که تایید نمودند، سه نفر به صورت کاملاً شفاف، هماهنگ و هم‌راستا در مناظرات نظر کاندیدای مورد نظر را تایید و تکمیل و دفاع میکردند: یکی با مهربانی، یکی با تندی، یکی با روش حق به جانب و مدعی منطق. یک نفر هم کاندیدای ثابت همه دوره‌ها با تعداد رای محدود است که هنوز با گذشت سی سال از جنگ، جایگاه مناسب خود را نیافته است. اما دو نفر دیگر یعنی آقایان همتی و مهرعلیزاده را هم بسیار سنجیده انتخاب کرده بودند؛ یکی به دلیل گرم شدن صحنه مناظره‌ها که وجودشان فرصت نقد دولت موجود و خراب کردن همه مشکلات بر سر این دو را فراهم می‌کرد؛ به ویژه آقای همتی به عنوان نماینده این دولت. از طرف دیگر اطمینان راسخ داشتند که این دو نفر پایگاه رای کمتر از 2 تا 3 میلیون نفر خواهند داشت و هیچ زمینه‌ای برای بالا آمدن ندارند، اما در عمل اتفاقات متفاوتی رخ داد.
در مناظره‌ها چهار نفر با محوریت آقای رئیسی غالباً مطالبشان یکسان یا در راستای تایید دیدگاه‌های یکدیگر بود و همه مشکلات و بدبختی‌ها را ناشی از ناتوانی و سوء مدیریت و نگرش‌های غلط حاکم بر دولت روحانی می‌دانستند، نوعا وعده‌های بهبود غیر واقعی در زمینه رفع تورم، ایجاد اشتغال، مبارزه با فساد، تامین مسکن، رونق تولید و افزایش یارانه برای سه دهک یا بیشتر و پرداخت‌های نقدی می دادند که اصلاً راهکار عملیاتی و اجرایی شدن آن ها را طرح میکردند، یا ایده‌های کلی در حد رهنمود می دادند.
آقای محسن رضایی هم که علیرغم پراکنده‌گویی ابهام‌آمیز در طرح نظرات خود چون محور تبلیغات خود را افزایش ده برابری یارانه‌ها می دانست. از این طرف شعار جذاب‌تر هرچند غیر واقعی نسبت به بقیه می‌داد، توانست درصدی از رای اقشار پایین و کم‌سوادتر را که جزو طرفداران احمدی نژاد در جامعه هستند، به سمت خود سوق دهد. اما رویداد غیر منتظره انتخابات، درخشیدن دو چهره منسوب به اصلاح‌طلبان یعنی دکتر همتی و دکتر مهرعلیزاده بود که بیش از حد انتظاری که از آنان می‌رفت، توانستند نقدی مستدل، متفاوت، سریع و شجاعانه گروه مقابل را به چالش بکشند که بخش برتر آن در مناظره سوم و بیانیه پایانی آن بود و البته در این بخش، آقای دکتر همتی به دلیل تسلط به اقتصاد، روانی بیان و چالش آفرین و تا حدی افشاگری مبتنی بر آمار و اطلاعات، مواضع آنان را در ارتباط با تحریم، برجام، سیاست خارجی، FATF و پاره ای از رفتارهای تنگ نظرانه، محدود کننده و اقتدارگرایانه آقای رئیسی و کاندیداهای همراه و پوششی در حوزه های فرهنگی اجتماعی به چالش جدی ترکشاندند و در یکی دو روز گذشته به ویژه بعد از مناظره در جریان افکار عمومی و نظرسنجی‌ها تاثیرگذار شوند، به گونه ای که جریان اصولگرایی را نگران کشیده شدن انتخابات به دور دوم ساخته است.
اینک زمان به شدت به ضرر رئیسی و جریان انحصارطلب اقتدارگرا که برنامه‌ریزی جدی با مهندسی بسیار دقیق برای توفیق در انتخابات داشته، در حرکت است. از این پس هر یک میلیون شرکت کننده از جمعیت قدری ناامید و بی‌انگیزه و یا به عبارتی آرای خاکستری که در انتخابات مشارکت نمایند، بالغ بر 80 درصدش به سبد همتی و مهرعلیزاده ریخته می‌شود. در اینجا نقش فرهیختگان جامعه و دوستداران بقای جمهوریت نظام در الگوی جمهوری اسلامی بسیار مهم و تعیین‌کننده است تا با تشویق و ترغیب مردم قهر کرده از صندوق، مهندسی از پیش تعیین شده انتخابات را بر هم زنند و زمینه را برای تداوم اصلاحات مبتنی بر توسعه همه جانبه فرهنگی اقتصادی و سیاسی کشور همراه با بازگشت اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی و گسترش روابط تعاملی با دنیا و حل و فصل اختلافات بین المللی و منطقه‌ای، زمینه تحرک در سرمایه گذاری و رشد اقتصادی را فراهم سازند و همچنین دوم خرداد 76 معجزه ای نوین آفریده شود.
سید حمید کلانتری
یکشنبه 23 خرداد 1400